به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی کردتودی، بر اساس اعلام دبیر کل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق از هر ۵ دلار صادرات ایران یک دلار آن مربوط به صادرات به عراق است، بررسی داده‌های گمرکی نشان می‌دهد که سهم عمده این صادرات مربوط به گاز است.
در واقع می‌توان گفت نزدیک به ۵۰ درصد درآمد صادراتی ایران از عراق مربوط به صادرات برق و گاز است. اما مشکل مهم این است که عراق به دلیل تحریم‌های آمریکا برای پرداخت پول این دو کالای صادراتی به ایران؛ با مشکل روبرو و از این نظر با فشارهای مضاعفی از سوی آمریکا مواجه شده است.
هر چند عراق همچنان یک شریک سیاسی مهم برای ایران به حساب می‌آید اما سیاستگذاری‌های آنان نشان می‌دهد به صورت جدی در پی یافتن راهی برای کاهش وابستگی خود به گاز و برق ایران هستند تا از فشارهای آمریکا هم رها شوند.
از سوی دیگر صادرات گاز و برق به عراق با توجه به مسائل اقلیمی در ایران، نمی‌تواند یک صادرات پایدار باشد. راهکار عبور از این مشکل و حفظ سهم از بازار عراق و حتی افزایش آن در رشد تولید و استفاده از ظرفیت‌های مهم دیگر کشور است و در این میان استان کردستان به دلایل متعدد می‌تواند نقش ویژه‌ای را بر عهده بگیرد.
منطقه آزاد بانه و مریوان که در حال حاضر به دلایلی با حواشی هم همراه شده است، اگر به درستی راه‌اندازی شود و نقشی را که در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی برای نحوه فعالیت این مناطق در نظر گرفته شده است را بازی کند، می‌تواند از طریق سرمایه‌گذاری های مشترک با عراق و تولید محصول مشترک، بخشی از نیازهای بازار عراق به کالاهای صنعتی و خصوصاُ برقی را پوشش دهد.
یکی دیگر از مشکلات مهم در صادرات ایران به عراق تکیه ایران بر صدور محصولات خام کشاورزی است که هرازگاهی با توجه به سیاست‌های حمایتی عراق از کشاورزان خود؛ با مشکل و محدودیت مواجه می‌شود و صادرات پایدار به حساب نمی‌آید.
راهکار عبور از این مشکل فرآوری محصول است، در حال حاضر صدور خیار، گوجه‌فرنگی و هندوانه به عراق محدود و صادرات سیب‌زمینی هم تا اطلاع ثانوی ممنوع است. سئول این است که اگر گوجه فرنگی تولید داخل فرآوری و به رب گوجه، سس یا سایر فرآورده ها تبدیل شود، صادرات آن همچنان محدود خواهد بود؟ پاسخ منفی است.
در مورد فرآورهای خیار، سیب زمینی و … هم وضعیت همین گونه است، کیفیت کمپوت‌سازی در ایران در منطقه سرآمد است و کارخانجات ایرانی صاحب نام در عرصه صنایع غذایی بعضاُ دارای سوابق نزدیک به یک قرن هستند و برندهایی خوشنام به حساب می آیند.
سرمایه‌گذاری این کارخانجات در استان‌هایی مانند کردستان و آذربایجان غربی با توجه به ظرفیت‌های کشاورزی و باغی این استان‌ها و فرآوری محصولات می‌تواند علاوه بر کمک به اشتغال‌زایی و تحقق شعار « تولید» در کشور، زمینه دسترسی به بازار مهم صادراتی عراق را به خوبی فراهم کند و ایران هم بتواند کم‌کم از تکیه بر صادرات گاز و برق به عراق به صادرات محصولات نهایی روی بیاورد.
به نظر می‌رسد همه ناظران بر ضرورت تغییر ریل صادراتی ایران به عراق متفق القول باشند، در این تغییر ریل اگر ظرفیت‌های استان کردستان علاوه بر مرز مشترک آن با عراق و پایانه باشماق در نظر گرفته نشود و تولید در استان با اهداف صادراتی در سطح کلان مورد توجه سیاستگذاران قرار نگیرد، اجحافی بزرگ در حق سیاستگذاری تولید در کشور صورت گرفته است، مسئولان اقتصادی استان هم لازم است با لابی‌گری این ظرفیت‌ها و پتانسیل‌ها در سطح کشور مطرح کنند و با ارایه مشوق‌های تولیدی کارخانجاتی مانند مهرام، بهروز، تک و مانا و…. برای سرمایه‌گذاری اقماری تحت برندشان در استان کردستان مجاب سازند.
یادداشت از منصور اولی-کردپرس
